ekyc Ration Card Maharashtra: महाराष्ट्र रेशन कार्ड ई-केवायसी ऑनलाइन पडताळणी आणि स्थिती तपासणी

ekyc Ration Card Maharashtra 13 July 2025: रेशन कार्ड ई-केवायसी (e-KYC) ही महाराष्ट्रातील रेशन कार्डधारकांसाठी एक अत्यंत महत्त्वाची आणि बंधनकारक प्रक्रिया आहे. सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) अंतर्गत मिळणाऱ्या अनुदानित अन्नधान्याचा लाभ योग्य आणि पात्र लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ही डिजिटल पडताळणी प्रक्रिया सुरू करण्यात आली आहे. या प्रक्रियेमध्ये रेशन कार्डधारकाची ओळख आणि त्यांचे तपशील आधार कार्डशी जोडून प्रमाणित केले जातात. ई-केवायसी हे केवळ रेशन कार्डसाठीच नाही, तर बँक खाते आणि UPI खाते यांसारख्या अनेक सरकारी सेवांसाठी व्यक्तीची ओळख डिजिटल पद्धतीने सुनिश्चित करण्याचा एक महत्त्वाचा मार्ग बनले आहे.  

ई-केवायसी का आवश्यक आहे?

रेशन कार्ड ई-केवायसी अनिवार्य करण्यामागे अनेक महत्त्वपूर्ण कारणे आहेत:

• फसवणूक रोखण्यासाठी आणि पारदर्शकता आणण्यासाठी: ई-केवायसीमुळे आधार क्रमांक रेशन कार्डशी जोडलेल्या व्यक्तीचाच आहे, याची खात्री करता येते. यामुळे सार्वजनिक वितरण प्रणालीतील फसवणूक आणि गैरव्यवहार थांबण्यास मदत होते. अन्न आणि संसाधनांच्या वितरणात यामुळे अधिक पारदर्शकता येते, ज्यामुळे सरकारी योजनांचा लाभ खऱ्या गरजूंपर्यंत पोहोचतो. ही प्रक्रिया केवळ एक प्रशासकीय औपचारिकता नसून, सार्वजनिक वितरण प्रणालीतील पारदर्शकता आणि कार्यक्षमतेचा आधारस्तंभ आहे. सरकारचा मुख्य उद्देश प्रणाली शुद्ध करणे आणि योग्य व्यक्तींना लाभ मिळवून देणे हा आहे.  
• पात्र लाभार्थ्यांची ओळख पटवण्यासाठी: सरकारला सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) अंतर्गत केवळ पात्र कुटुंबांनाच अनुदानित अन्नधान्य मिळत असल्याची खात्री करण्यासाठी ई-केवायसी मदत करते. यामुळे बनावट युनिट्स काढून टाकले जातात आणि गरजू कुटुंबांनाच लाभ मिळतो.  
• सरकारी योजनांचा लाभ सुरू ठेवण्यासाठी: रेशन कार्डवर सरकारी लाभ मिळणे सुरू ठेवण्यासाठी ई-केवायसी वेळेत पूर्ण करणे अत्यंत आवश्यक आहे.  
• अद्ययावतीकरण: ही प्रक्रिया दर ५ वर्षांनी पूर्ण करणे आवश्यक आहे. २०१३ पासून अनेक रेशनकार्डधारकांनी त्यांचे ई-केवायसी अपडेट केलेले नसल्यामुळे, हे अद्ययावतीकरण अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.  

ई-केवायसी न केल्यास होणारे तोटे

ekyc Ration Card Maharashtra जर ई-केवायसी वेळेत पूर्ण केले नाही, तर त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात:

• रेशन मिळण्यात अडचणी येऊ शकतात आणि इतर सरकारी योजनांचे फायदे देखील बंद होऊ शकतात.  
• रेशन कार्ड रद्द किंवा निष्क्रिय केले जाऊ शकते, ज्यामुळे मोफत किंवा स्वस्त रेशन मिळणे बंद होईल.  
• ज्यांनी केवायसी केले नाही त्यांची नावे लाभार्थी यादीतून वगळली जाऊ शकतात.  
• प्रत्येक कुटुंबातील सदस्याने ई-केवायसी करणे बंधनकारक आहे. जर एखाद्या सदस्याची ई-केवायसी झाली नाही, तर त्याचे नाव रेशन कार्डमधून काढून टाकले जाईल.  

हे हि वाचा: Maharashtra Tractor Subsidy Scheme 2025: महाराष्ट्र शासनाच्या योजनेद्वारे ट्रॅक्टर आणि शेती यंत्रसामुग्रीसाठी अनुदान: संपूर्ण माहिती आणि अर्ज प्रक्रिया

रेशन कार्ड ई-केवायसी करण्याची प्रक्रिया

महाराष्ट्रामध्ये रेशन कार्ड ekyc Ration Card Maharashtra ई-केवायसी पूर्ण करण्यासाठी दोन मुख्य पर्याय उपलब्ध आहेत: मोबाईल ॲपद्वारे आणि जवळच्या रेशन दुकानात जाऊन.

अ. मोबाईल ॲपद्वारे ई-केवायसी

मोबाईल ॲप्स आणि ऑनलाइन पोर्टल्सच्या उपलब्धतेमुळे, सरकार डिजिटल समावेशनाला प्रोत्साहन देत आहे, परंतु त्याच वेळी ऑफलाइन पर्याय उपलब्ध ठेवून डिजिटल दरी कमी करण्याचा प्रयत्न करत आहे.

आवश्यक ॲप्स: मोबाईलद्वारे ई-केवायसी करण्यासाठी तुम्हाला दोन महत्त्वाचे ॲप्स डाउनलोड करावे लागतील:

• Mera E-KYC Mobile App: हे ॲप महाराष्ट्र सरकारने NIC च्या सहकार्याने विकसित केले आहे.
  • गुगल प्ले स्टोअर लिंक: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.nic.facialauth  
• Aadhaar Face RD Service App: हे ॲप UIDAI द्वारे विकसित केले आहे आणि फेस ऑथेंटिकेशनसाठी ‘Mera E-KYC’ ॲपसोबत काम करते. वापरकर्त्याला केवळ एका ॲपची अपेक्षा असू शकते, परंतु या प्रक्रियेसाठी दोन ॲप्सची गरज आहे. ‘Mera eKYC’ हे मुख्य ॲप आहे, तर ‘Aadhaar Face RD’ हे UIDAI चे ॲप आहे जे चेहऱ्याद्वारे पडताळणी तंत्रज्ञान प्रदान करते. ही दुहेरी आवश्यकता वापरकर्त्यांसाठी एक अडचण ठरू शकते, विशेषतः कमी तांत्रिक साक्षरता असलेल्या लोकांसाठी.
  • गुगल प्ले स्टोअर लिंक: https://play.google.com/store/apps/details?id=in.gov.uidai.facerd  
  • ॲपल ॲप स्टोअर लिंक: https://apps.apple.com/in/app/aadhaarfacerd/id6479888451  

महत्त्वाची सूचना: ‘Mera Ration App’ हे रेशन कार्ड तपशील पाहण्यासाठी आहे, ई-केवायसी करण्यासाठी नाही. ‘Mera Ration App’ आणि ‘Mera E-KYC App’ यांच्या नावातील साधर्म्यामुळे वापरकर्त्यांमध्ये गोंधळ होण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे चुकीच्या ॲपचा वापर होऊ शकतो. ‘Mera Ration App’ रेशन कार्ड तपशील पाहणे, वस्तूंचा साठा तपासणे आणि जवळील रास्त भाव दुकान शोधणे यासारख्या सेवा प्रदान करते. याउलट, ‘Mera E-KYC App’ हे थेट ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी आहे. त्यामुळे, ई-केवायसीसाठी योग्य ॲप निवडणे महत्त्वाचे आहे.  

स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया:

1. ॲप्स डाउनलोड आणि इन्स्टॉल करा: सर्वप्रथम, तुमच्या स्मार्टफोनमध्ये ‘Mera E-KYC Mobile App’ आणि ‘Aadhaar Face RD Service App’ हे दोन्ही ॲप्स Google Play Store किंवा Apple App Store वरून डाउनलोड करून इन्स्टॉल करा. आवश्यक परवानग्या (Permissions) द्या.  
2. Mera E-KYC ॲप उघडा: ‘Mera E-KYC’ ॲप उघडा.  
3. राज्य निवडा: ॲपमध्ये “राज्य” (State) म्हणून ‘महाराष्ट्र’ निवडा. काही जुन्या किंवा चुकीच्या माहितीमध्ये ‘दिल्ली’ राज्य निवडण्यास सांगितले जाऊ शकते , परंतु महाराष्ट्रातील लाभार्थ्यांनी ‘महाराष्ट्र’च निवडणे आवश्यक आहे.  
4. आधार क्रमांक टाका: तुमचा १२ अंकी आधार क्रमांक (Aadhaar Number) प्रविष्ट करा.  
5. कॅप्चा प्रविष्ट करा: स्क्रीनवर दिसणारा कॅप्चा (Captcha) कोड योग्यरित्या टाका.  
6. OTP पडताळणी: तुमच्या आधारशी संलग्न मोबाईल क्रमांकावर आलेला OTP (One Time Password) प्रविष्ट करा. आधारशी मोबाईल क्रमांक लिंक असणे आवश्यक आहे.  
7. चेहऱ्याद्वारे पडताळणी (Face Authentication):
   • तुमची माहिती स्क्रीनवर दिसेल. ‘फेस ई-केवायसी’ (Face e-KYC) पर्याय निवडा.  
   • मोबाईलचा कॅमेरा (स्वतःसाठी समोरचा कॅमेरा, कुटुंबातील इतर सदस्यांसाठी मागचा कॅमेरा) सुरू होईल.  
   • तुमचा चेहरा वर्तुळाकार वर्तुळात आणा आणि स्क्रीनवर दिलेल्या सूचनांनुसार डोळ्यांची उघडझाप करा.  
   • वर्तुळ हिरवे होताच, तुमचा ई-केवायसी पूर्ण होईल. मोबाईल ॲपद्वारे चेहऱ्याद्वारे पडताळणीची सोय ही वृद्ध आणि बायोमेट्रिक अडचणी असलेल्या लोकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण उपाय आहे, ज्यामुळे त्यांना रेशन दुकानात जाण्याची गरज कमी होते.  
8. सत्यापन पूर्ण झाले (Verification Complete): यशस्वी पडताळणी झाल्यास लाभार्थ्याची माहिती रास्त भाव दुकानाच्या ई-पॉस मशीनवर दिसेल. याची खात्री करण्यासाठी ॲपमध्ये “E-KYC Status” तपासा. जर “E-KYC Status – Y” दिसत असेल, तर प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे.  

हे हि वाचा: SIP Mistake: म्युच्युअल फंड्समध्ये SIP करताना होणाऱ्या ५ महत्त्वाच्या चुका

ब. रेशन दुकानात जाऊन ई-केवायसी

आवश्यक कागदपत्रे:

• आधार कार्ड (मूळ प्रत)  
• रेशन कार्ड (मूळ प्रत)  

प्रक्रिया (बायोमेट्रिक पडताळणीद्वारे): जर तुम्हाला मोबाईल ॲपमध्ये समस्या येत असेल किंवा तुम्ही ते वापरण्यास सक्षम नसाल, तर तुम्ही तुमच्या जवळच्या रास्त भाव दुकानात (Fair Price Shop) जाऊन ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करू शकता. दुकानदार त्यांच्या पॉस (PoS) मशीनद्वारे (फोर-जी ईपॉस मशीन) तुमच्या आधार कार्डमधील तपशिलांची अंगठ्याच्या किंवा बोटांच्या ठशांच्या आधारे (बायोमेट्रिक पडताळणी) पडताळणी करतील. लहान मुले आणि वृद्ध लोकांना बोटांचे ठसे आणि डोळ्यांद्वारे स्कॅन करताना अडचणी येत असल्यास, चेहऱ्याद्वारे पडताळणी (फेस ऑथेंटिकेशन) पर्याय देखील उपलब्ध आहे.  

रेशन कार्ड ई-केवायसी स्थिती तपासणी

ekyc Ration Card Maharashtra ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, त्याची स्थिती तपासणे महत्त्वाचे आहे.

अ. ऑनलाइन स्थिती तपासणी

ई-केवायसी स्थिती तपासण्यासाठी एकापेक्षा जास्त अधिकृत ऑनलाइन पोर्टल्स उपलब्ध आहेत, जे वापरकर्त्यांसाठी सोयीचे असले तरी योग्य पोर्टल निवडणे महत्त्वाचे आहे.

• महाराष्ट्र सार्वजनिक वितरण प्रणाली पोर्टल (Maharashtra PDS Portal):
  • तुम्ही महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभागाच्या अधिकृत पोर्टलवर (https://rcms.mahafood.gov.in/) जाऊन ई-केवायसी स्थिती तपासू शकता.  
  • या पोर्टलवर, ‘ई-केवायसी स्थिती’ (EKYC Status) किंवा संबंधित पर्याय शोधा.  
  • तुम्हाला तुमचा रेशन कार्ड क्रमांक आणि इतर आवश्यक तपशील प्रविष्ट करावा लागेल.  
  • अधिक थेट पर्याय: https://mahaepos.gov.in/SRC_Trans_Int.jsp या पोर्टलवर ‘MIS’ विभागांतर्गत ‘EKYC Status’ चा थेट पर्याय उपलब्ध आहे. येथे तुम्ही महिना, वर्ष आणि रेशन कार्ड क्रमांक टाकून स्थिती तपासू शकता. हे पोर्टल अधिक थेट आणि विशिष्ट पर्याय प्रदान करते, ज्यामुळे वापरकर्त्याला सर्वात कार्यक्षम मार्ग मिळतो.  
• ‘मेरा ई-केवायसी’ ॲपमध्ये स्थिती तपासणे:
  • ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, ‘Mera E-KYC’ ॲपमध्येच तुम्ही तुमच्या ई-केवायसीची स्थिती तपासू शकता.  
  • जर स्थिती “E-KYC Status – Y” (होय) अशी दिसत असेल, तर तुमची प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण झाली आहे. ई-केवायसी स्थिती तपासणीचा पर्याय ॲपमध्येच उपलब्ध असल्याने, वापरकर्त्याला प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर लगेचच त्याची पडताळणी करता येते, ज्यामुळे सोयीस्कर वापरकर्ता अनुभव मिळतो.  
  • काही राज्यांमध्ये ही सेवा ऑनलाइन उपलब्ध नसते, अशा परिस्थितीत तुम्हाला जवळच्या रास्त भाव दुकानात जावे लागू शकते.  

ब. ऑफलाइन स्थिती तपासणी

• जवळच्या रेशन दुकानातून: तुम्ही तुमच्या जवळच्या रास्त भाव दुकानात जाऊन तुमच्या रेशन कार्डच्या ई-केवायसीची स्थिती तपासू शकता. दुकानदार त्यांच्या ई-पॉस मशीनवर ही माहिती तपासू शकतात.  

महत्त्वाच्या तारखा आणि सूचना

ई-केवायसीची अंतिम मुदत वारंवार बदलत असल्याने, वापरकर्त्यांनी अधिकृत सरकारी घोषणांवर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

ई-केवायसीची अंतिम मुदत

• महाराष्ट्र शासनाने रेशन कार्ड ई-केवायसी ekyc Ration Card Maharashtra पूर्ण करण्यासाठी ३० जून २०२५ ही अंतिम मुदत निश्चित केली आहे.  
• यापूर्वी ३१ मार्च २०२५ ही अंतिम तारीख होती, परंतु तांत्रिक समस्या आणि माहितीच्या अभावामुळे ती ३० जून २०२५ पर्यंत वाढवण्यात आली आहे. ही वारंवार होणारी मुदतवाढ सूचित करते की प्रक्रिया पूर्ण करण्यात मोठ्या प्रमाणावर आव्हाने आहेत.  
• अत्यंत महत्त्वाचे: यानंतर कोणतीही मुदतवाढ दिली जाणार नाही, त्यामुळे ही प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करणे आवश्यक आहे. अंतिम मुदत जवळ आल्याने, रेशन कार्ड रद्द होणे किंवा सरकारी योजनांचा लाभ थांबणे यासारख्या गंभीर परिणामांची शक्यता वाढते, ज्यामुळे लाभार्थ्यांमध्ये तातडीने कार्यवाही करण्याची गरज निर्माण होते.  
• टीप: काही जुन्या किंवा इतर राज्यांशी संबंधित माहितीमध्ये १ डिसेंबर २०२४ , १५ फेब्रुवारी , किंवा ३१ ऑक्टोबर यांसारख्या तारखांचा उल्लेख असू शकतो. मात्र, महाराष्ट्रासाठी सध्याची आणि सर्वात अद्ययावत अंतिम मुदत   ३० जून २०२५ आहे.

आधार कार्ड रेशन कार्डशी लिंक करणे

ई-केवायसी प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून आधार कार्ड रेशन कार्डशी जोडले जाते. बहुतेक राज्यांमध्ये आधार कार्ड रेशन कार्डशी ऑनलाइन जोडण्याची सुविधा उपलब्ध आहे. तुम्ही तुमच्या राज्याच्या सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) पोर्टलला भेट देऊन ‘आधार कार्ड रेशन कार्डशी लिंक करा’ (Link Aadhaar with Ration Card) या पर्यायावर क्लिक करू शकता. यासाठी तुम्हाला तुमचा रेशन कार्ड क्रमांक, आधार क्रमांक, नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांक आणि मोबाईलवर आलेला OTP प्रविष्ट करावा लागेल.  

महाराष्ट्रातील रेशन कार्ड संबंधित महत्त्वाचे ऑनलाइन पोर्टल्स आणि ॲप्स

पोर्टल/ॲपचे नाव	लिंक	उपयोग
महाराष्ट्र सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) पोर्टल	https://rcms.mahafood.gov.in/	सामान्य रेशन कार्ड सेवा, तक्रार नोंदणी, ई-केवायसी स्थिती तपासणी.
AePDS (Aadhaar enabled PDS) पोर्टल	https://mahaepos.gov.in/SRC_Trans_Int.jsp	ई-केवायसी स्थितीची थेट तपासणी (सर्वात शिफारस केलेला पर्याय).
Mera E-KYC Mobile App	https://play.google.com/store/apps/details?id=com.nic.facialauth (Android)	मोबाईलद्वारे फेस ऑथेंटिकेशन वापरून ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे.
Aadhaar Face RD Service App	https://play.google.com/store/apps/details?id=in.gov.uidai.facerd (Android), https://apps.apple.com/in/app/aadhaarfacerd/id6479888451 (iOS)	फेस ऑथेंटिकेशनसाठी आवश्यक UIDAI ॲप (Mera E-KYC ॲपसोबत काम करते).
महाराष्ट्र अन्न पोर्टल	https://mahafood.gov.in/website/marathi/home.aspx	नवीन रेशन कार्डसाठी अर्ज करणे, सामान्य माहिती.

हे हि वाचा: Tukde Bandi Kayada Act: तुकडेबंदी कायदा रद्द: लाखोंना दिलासा, व्यवहारांचा मार्ग मोकळा

रेशन कार्ड ई-केवायसीची सद्यस्थितीतील अंतिम मुदत

अंतिम मुदत	मागील मुदत (जर लागू असेल)	महत्त्वाची सूचना	परिणाम (मुदत चुकल्यास)
३० जून २०२५	३१ मार्च २०२५	ही अंतिम मुदत तांत्रिक अडचणी आणि माहितीच्या अभावामुळे वाढवण्यात आली आहे. यानंतर कोणतीही मुदतवाढ मिळण्याची शक्यता कमी आहे.	रेशन कार्ड रद्द होऊ शकते, मोफत धान्य मिळणे बंद होऊ शकते, इतर सरकारी योजनांचे फायदे थांबू शकतात.

सामान्य प्रश्न आणि समस्यांचे निराकरण

ekyc Ration Card Maharashtra ई-केवायसी प्रक्रियेतील सामान्य अडचणी वापरकर्ता अनुभवातील प्रमुख अडथळे आहेत, ज्यांना प्रभावी उपायांची आवश्यकता आहे.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

• प्रश्न: रेशन कार्ड ई-केवायसी ऑनलाइन करता येते का?
  • उत्तर: होय, ‘Mera E-KYC’ आणि ‘Aadhaar Face RD’ ॲप्स वापरून किंवा राज्याच्या सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) पोर्टलवर जाऊन ऑनलाइन ई-केवायसी पूर्ण करता येते.  
• प्रश्न: रेशन कार्ड ई-केवायसीची स्थिती ऑनलाइन कशी तपासावी?
  • उत्तर: महाराष्ट्र सार्वजनिक वितरण प्रणाली पोर्टल (https://rcms.mahafood.gov.in/) किंवा https://mahaepos.gov.in/SRC_Trans_Int.jsp ला भेट देऊन ‘ई-केवायसी स्थिती’ पर्याय निवडता येतो. तसेच, ‘Mera E-KYC’ ॲपमध्येही स्थिती तपासता येते (‘E-KYC Status – Y’ म्हणजे प्रक्रिया पूर्ण).  
• प्रश्न: रेशन कार्ड आधार कार्डशी कसे लिंक करावे?
  • उत्तर: बहुतेक राज्यांमध्ये PDS पोर्टलवर ‘आधार कार्ड रेशन कार्डशी लिंक करा’ पर्याय उपलब्ध आहे. येथे रेशन कार्ड क्रमांक, आधार क्रमांक, नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांक आणि OTP टाकून लिंक करता येते.  
• प्रश्न: ई-केवायसीसाठी कोणती कागदपत्रे लागतात?
  • उत्तर: ई-केवायसीसाठी प्रामुख्याने आधार कार्ड आवश्यक आहे. बायोमेट्रिक किंवा फेस ऑथेंटिकेशनसाठी आधार तपशील वापरले जातात.  
• प्रश्न: कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याची ई-केवायसी करणे आवश्यक आहे का?
  • उत्तर: होय, रेशन कार्डमध्ये समाविष्ट असलेल्या कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याची ई-केवायसी करणे बंधनकारक आहे. अन्यथा, त्या सदस्याचे नाव रेशन कार्डमधून काढून टाकले जाईल.  

सामान्य अडचणी आणि त्यावर उपाय

• बायोमेट्रिक स्कॅन समस्या (उदा. वृद्ध किंवा लहान मुलांसाठी):
  • समस्या: वृद्ध व्यक्तींना किंवा लहान मुलांना बोटांचे ठसे किंवा डोळ्यांद्वारे स्कॅन करताना अडचणी येऊ शकतात.  
  • उपाय: अशा परिस्थितीत, ‘Mera E-KYC’ ॲपमधील चेहऱ्याद्वारे पडताळणी (फेस ऑथेंटिकेशन) पर्यायाचा वापर करता येतो. हा पर्याय बायोमेट्रिक अडचणींवर मात करण्यासाठी उपयुक्त आहे.  
• मोबाईल क्रमांक आधारशी लिंक नसणे:
  • समस्या: ऑनलाइन OTP पडताळणीसाठी मोबाईल क्रमांक आधार कार्डशी लिंक असणे आवश्यक आहे.  
  • उपाय: जर मोबाईल क्रमांक आधारशी लिंक नसेल, तर जवळच्या आधार सेवा केंद्रात जाऊन तो लिंक करून घ्यावा. तोपर्यंत, जवळच्या रास्त भाव दुकानात जाऊन ऑफलाइन ई-केवायसी करता येते.  
• ॲप वापरताना तांत्रिक समस्या:
  • समस्या: ॲप डाउनलोड करताना, इन्स्टॉल करताना किंवा वापरताना तांत्रिक अडचणी येऊ शकतात.
  • उपाय: ॲप्स अपडेटेड असल्याची खात्री करावी. इंटरनेट कनेक्शन स्थिर असल्याची तपासणी करावी. समस्या कायम राहिल्यास, जवळच्या रास्त भाव दुकानात किंवा CSC (ग्राहक सेवा केंद्र) ला भेट द्यावी.  

मदत आणि संपर्क

सरकारी सेवांसाठी अनेक संपर्क बिंदू उपलब्ध आहेत, जे वापरकर्त्यांना विविध मार्गांनी मदत मिळवण्याची लवचिकता देतात. रेशन कार्ड संदर्भात किंवा ई-केवायसी प्रक्रियेत काही समस्या असल्यास, खालील ठिकाणी संपर्क साधता येतो:

• स्थानिक रेशन कार्यालय  
• CSC (ग्राहक सेवा केंद्र) किंवा जनसेवा केंद्र  
• जिल्हा पुरवठा अधिकारी कार्यालय  
• महाराष्ट्र अन्न, नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभागाची अधिकृत वेबसाइट: https://mahafood.gov.in/  
• सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) पोर्टल: https://rcms.mahafood.gov.in/  

निष्कर्ष

रेशन कार्ड ई-केवायसी प्रक्रिया ही महाराष्ट्रातील रेशन कार्डधारकांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आणि बंधनकारक आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्याने सरकारी अनुदानित धान्याचा लाभ मिळत राहील आणि फसवणूक रोखण्यास मदत होईल. ई-केवायसीची अंमलबजावणी ही केवळ एक प्रशासकीय आवश्यकता नसून, ती डिजिटल इंडिया आणि पारदर्शक प्रशासनाच्या व्यापक सरकारी दृष्टिकोनाचा एक भाग आहे.  

मोबाईल ॲप्स (Mera E-KYC आणि Aadhaar Face RD) वापरून घरबसल्या किंवा जवळच्या रास्त भाव दुकानात जाऊन बायोमेट्रिक पडताळणीद्वारे ही प्रक्रिया पूर्ण करता येते. ई-केवायसीची स्थिती ऑनलाइन पोर्टलवर किंवा ॲपमध्ये तपासणे सोपे आहे.

३० जून २०२५ ही ई-केवायसी पूर्ण करण्याची अंतिम मुदत आहे. या मुदतीपूर्वी कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याने ही प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे, अन्यथा रेशनचे लाभ बंद होऊ शकतात. कोणत्याही अडचणीसाठी स्थानिक रेशन कार्यालय किंवा ग्राहक सेवा केंद्राशी संपर्क साधावा. डिजिटल महाराष्ट्राच्या दिशेने हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे, ज्याचा लाभ घेऊन सरकारी योजनांचा अखंडित फायदा घेता येतो.